Θανάσης Παπαγεωργίου

1. Τι είναι αυτό που σε ελκύει στη Λογοτεχνία Τρόμου; Τι σου προσφέρει σε αναγνωστικό επίπεδο που δεν βρίσκεις στα υπόλοιπα είδη του Φανταστικού;

Δεν ξέρω αν μπορώ να το εξηγήσω αρκετά καλά. Από μικρός ενθουσιαζόμουν με ταινίες τρόμου και όταν αποφάσισα να περάσω στα βιβλία, δεν υπήρχε αμφιβολία για το ποιο θα ήταν το είδος που θα προτιμούσα. Μου αρέσει ο φόβος για το άγνωστο, το πόσο πιο τρομακτική μπορεί να είναι η πραγματική ζωή σε σχέση με τη φαντασία (εδώ αναφέρομαι προφανώς σε βιβλία όπως το «Το κορίτσι της διπλανής πόρτας»), αλλά και οι υπόλοιπες μορφές του τρόμου, εννοείται. Μου αρέσουν οι ακρότητες (να τις διαβάζω, όχι να τις κάνω). Δεν ξέρω, αλλά στο μυαλό μου το έχω συνδεδεμένο και με το metal, που ακούω για περισσότερο από τη μισή μου ζωή. Ακραία μουσική, ακραία αναγνώσματα. Έπαιξε κι αυτό τον ρόλο του, νομίζω. Όπως και ο Fulci με τον Argento, ο Freddy και ο Jason. Βέβαια πολλοί μεταλάδες προτιμούν την Ηρωική/Επική Φαντασία, αλλά και ο Τρόμος είναι στις προτιμήσεις μας. Η αδρεναλίνη, οι κόσμοι, τα πλάσματα, οι άνθρωποι (και αυτά που είναι ικανοί να κάνουν), η ατμόσφαιρα… Όλα αυτά είναι που μου προσφέρουν αναγνωστική απόλαυση.

2. Πώς σου ήρθε η ιδέα να δημιουργήσεις την ομάδα «Λογοτεχνία Τρόμου»; Πίστευες πως θα είχε τόσα πολλά μέλη (περίπου 5.500) τέσσερα χρόνια αργότερα;

Η αλήθεια είναι ότι δεν τη δημιούργησα εγώ. Το αστείο βέβαια είναι ότι 1-2 βδομάδες πριν τη δημιουργήσει ο Ντίνος, έψαχνα να δω αν υπάρχει παρόμοια ομάδα στο Facebook. Βρήκα μία (υπάρχει ακόμα) και προσπάθησα να ανεβάσω κάποια πράγματα. Ε, ακόμα περιμένουν έγκριση. [Γέλια]

Είχε και λίγα μέλη (καμιά διακοσαριά αν θυμάμαι καλά) και λέω, ε, αφού δεν ασχολείται κανένας, τι να κάτσω να φτιάξω ομάδα; Να τα λέω μόνος μου; Και μετά από 1-2 εβδομάδες, βλέπω ότι έφτιαξε την ομάδα ο Ντίνος. Παίζει να μπήκα από την πρώτη μέρα. Άρχισα να ανεβάζω πάλι, αλλά επειδή ο Ντίνος δεν μπαίνει συχνά στο Facebook, πάλι είχα αρκετή αναμονή για να εγκριθούν. Πιάσαμε την κουβέντα μία μέρα και κατέληξα να μπω διαχειριστής. Αυτό έγινε πολύ σύντομα, σε λιγότερο από μήνα από τη δημιουργία της. Άρχισα να ασχολούμαι πάρα πολύ, προσέγγισα αργότερα και Έλληνες συγγραφείς του Φανταστικού, σε περίπτωση που ενδιαφέρονται να δώσουν κάποιο βιβλίο τους για κλήρωση (όλοι είπαν ναι και τους ευχαριστώ γι’ αυτό), άνοιξα την ομάδα για όλο το Φανταστικό (όσον αφορά τους Έλληνες), ανέβαζα συνέχεια νέες κυκλοφορίες, ε, και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Ήθελα να αρχίσουμε να μιλάμε και για άλλα πράγματα σε αυτή την ομάδα εκτός από τα ίδια και τα ίδια. Και κυρίως να βγάλω πολύ κόσμο από την άγνοια/αδιαφορία/κόμπλεξ που είχε για το Ελληνικό Φανταστικό. Ακόμα υπάρχει κόσμος που δεν γνωρίζει ότι υπάρχουν Έλληνες που όχι μόνο γράφουν, αλλά γράφουν και καλά. Ελπίζω κάτι να ψιλοκατάφερα, αλλά αυτό δεν θα το κρίνω εγώ. Φυσικά έχω μάθει κι εγώ πολλά πράγματα μέσα από την ομάδα. Και εννοείται πως δεν περίμενα να φτάσουμε τα 5.500 μέλη! Στην αρχή έλεγα, αν φτάσουμε τα 1000, καλά θα είμαστε. Ευτυχώς διαψεύστηκα!

3. Πόσο δύσκολη είναι η θέση σου ως moderator μιας ελληνικής λογοτεχνικής ομάδας; Ακούς πολλά παράπονα/επικρίσεις από συγγραφείς που για οποιονδήποτε λόγο νιώθουν αδικημένοι;

Νομίζω είναι υπερεκτιμημένη η θέση του διαχειριστή. Δεν σκάβεις και σε κάνα ορυχείο. Ούτε είμαστε κάτι περισσότερο από τα υπόλοιπα μέλη. Και αν υπάρχουν διαχειριστές (γενικότερα) που νομίζουν κάτι τέτοιο, πραγματικά το θεωρώ αστείο. Ευτυχώς (χτύπα ξύλο) στην ομάδα μας, δεν έχουμε πολλά παρατράγουδα. Όλα αυτά τα χρόνια, ειλικρινά δεν θυμάμαι κάτι ακραίο, που να έπρεπε να επέμβω για να… «σώσω την κατάσταση». Άντε να είναι μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Και να πω την αλήθεια, αυτό είναι κάτι για το οποίο είμαι περήφανος για την ομάδα. Ούτε ξεκατινιάσματα, ούτε τίποτα. Άρα δεν μπορώ να πω ότι κάνω κάτι δύσκολο.

Όσον αφορά τα παράπονα/επικρίσεις, πάλι δεν έχω ακούσει κάτι. Αλλά επειδή κατά 99% εγώ ασχολούμαι με την ελληνική σκηνή, πιστεύω έχουν καταλάβει οι περισσότεροι, ότι δεν γίνεται ένα άτομο να προλαβαίνει να ανεβάζει τα πάντα. Υπάρχουν και αρκετά μέλη που ανεβάζουν σχετικά, οπότε είμαστε καλυμμένοι. Όπως και ΟΛΟΙ οι Έλληνες συγγραφείς του Φανταστικού ξέρουν ότι έχουν βήμα στην ομάδα και μπορούν να ανεβάσουν ό,τι θέλουν. Και όχι μόνο το δεχόμαστε, αλλά το επιζητάμε κιόλας να γίνεται αυτό. Κι αν δεν το ξέρουν, το έμαθαν τώρα. Άσχετα από συμπάθειες/αντιπάθειες, γνωστούς/άγνωστους, δεν έχει κοπεί κανένας και καμία δημοσίευση αν κάποιος θέλει να προωθήσει τη δουλειά του μέσα από την ομάδα. Και προσωπικά με έχουν προσεγγίσει κάποιοι νέοι συγγραφείς και, εννοείται, τους έχω δώσει το ok να ανεβάζουν και έχω βοηθήσει σε κάποια πράγματα που μπορώ.

4. Έχοντας και την εμπειρία του κριτή στον λογοτεχνικό διαγωνισμό του περσινού Fantasmagoria, πώς κρίνεις το επίπεδο των φερέλπιδων Ελλήνων συγγραφέων;

Πρώτα απ’ όλα να σας ευχαριστήσω για αυτή την πρωτόγνωρη εμπειρία. Κοίτα, να σου πω την αλήθεια, το επίπεδο στον διαγωνισμό ήταν πολύ υψηλότερο από ό,τι περίμενα. Και πραγματικά χάρηκα. Τώρα, όσον αφορά το επίπεδο γενικότερα, νομίζω δεν θα πρωτοτυπήσω. Βγαίνουν δουλειές όλων των κατηγοριών. Από καταπληκτικά βιβλία, μέχρι… άστα να πάνε. Ό,τι ισχύει και παγκοσμίως δηλαδή. Αυτά που με εκνευρίζουν ως αναγνώστη είναι δύο πράγματα κυρίως. Η βιασύνη κάποιων συγγραφέων να κυκλοφορήσουν τη δουλειά τους είναι το ένα. Βλέπεις βιβλία τα οποία έχουν μία ωραία ιδέα, αλλά από εκτέλεση… δεν. Και αντί να κάτσουν να το δουλέψουν μήνες, ακόμα και χρόνια, για να βγάλουν κάτι «σωστό», τους πιάνει η κάψα να το βγάλουν άμεσα. Και αυτό νομίζω οφείλεται στο δεύτερο πράγμα που με εκνευρίζει. Αντί να δώσουν τη δουλειά τους να την κρίνει κάποιος που μπορεί να βοηθήσει πραγματικά, τη δίνουν στον κολλητό τους ας πούμε ή στα αδέρφια τους που θα τους χαϊδέψουν τα αυτιά και συνήθως δεν θα έχουν να τους προσφέρουν τίποτα όσον αφορά τη συγγραφική τους εξέλιξη. Μη φοβάστε τα «χαστούκια». Δώστε το έργο σας σε κάποιον που θα είναι αυστηρός, ειλικρινής και θα μπορέσει να σας βοηθήσει στο να βελτιωθείτε. Με το χάιδεμα αυτιών, κανένας δεν βελτιώθηκε. Ποτέ! Και αφού το έβγαλα από μέσα μου, να τονίσω ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά φυσικά, αυτή που μας κάνει να αγαπάμε την ελληνική παραγωγή φανταστικής λογοτεχνίας. Άνθρωποι που είναι δουλευταράδες, υπομονετικοί και που δεν νομίζουν πως με το πρώτο πράγμα που έγραψαν έγιναν Μπάρκερ και Τόλκιν. Το δουλεύουν, το ξαναδουλεύουν, ακούνε απόψεις, διορθώνουν, διορθώνονται… Και κατά κανόνα αυτό τους δικαιώνει. Είναι αρκετοί, αλλά δεν θα αναφέρω ονόματα.

5. Ασχολείσαι με τη λογοτεχνία, είσαι φανατικός αναγνώστης, έχεις πάρα πολλούς φίλους συγγραφείς. Πώς και δεν δοκίμασες ποτέ κι εσύ την πένα σου;

Έλα μου ντε! [Γέλια]
Η αλήθεια είναι ότι όλο και περισσότεροι με «πιέζουν» να το δοκιμάσω. Αλλά δεν θεωρώ ότι «το ’χω». Θα μου πεις, αν δεν δοκιμάσεις, πώς το ξέρεις; Ε, δεν το ξέρω. Αν μου έρθει ποτέ καμία καλή ιδέα, ίσως το προσπαθήσω, αλλά μάλλον θα αργήσει.

6. Έχεις βιώσει από πρώτο χέρι την «άνοδο» του Φανταστικού την τελευταία πενταετία, με τις δεκάδες νέες κυκλοφορίες κάθε χρόνο, τα φεστιβάλ και τα σχετικά sites/fanzines. Πώς βλέπεις το μέλλον της εγχώριας σκηνής;

Θα πω μόνο πως αν δεν υπήρχε το θέμα της γλώσσας, ήδη θα είχαμε συγγραφείς που θα ακούγονταν στο εξωτερικό. Δεν θα πω
«μπεστσελερίστες», αλλά που θα είχαν κάνει ένα κάποιο όνομα. Έστω και μικρό. Μην ξεχνάμε τι συγγραφικά «τέρατα» υπάρχουν εκεί έξω στη λογοτεχνία του Φανταστικού. Νομίζω αυτό τα λέει όλα. Έχει στραφεί πολύς κόσμος στη συγγραφή, που «αναγκαστικά» κάποιοι θα είναι πάρα πολύ καλοί και θα αξίζουν. Το μέλλον της ελληνικής λογοτεχνίας του Φανταστικού έχει μόνο μία κατεύθυνση. Προς τα πάνω, και το υποστηρίζω 100%. Σε αυτό, εννοείται, έχουν συμβάλει όλα τα φεστιβάλ, μικρά και μεγάλα και τα sites/fanzines.

7. Τον Μάιο ξεκίνησες ένα νέο, καινοτόμο εγχείρημα με τις «Αλλόκοσμες Ιστορίες» σου, μια ραδιοφωνική εκπομπή αφιερωμένη στη λογοτεχνία. Ποιος καλεσμένος σου σε εξέπληξε ή, τέλος πάντων, δεν ήταν όπως τον περίμενες;

Αυτός που με εξέπληξε περισσότερο μπορώ να πω ότι ήταν ο Γιώργος Λαγκώνας. Παρόλο που τον ήξερα λίγο, είχαμε πιει και 1-2 καφέδες μαζί, αυτό το «όργιο» που συνέβη σε εκείνη την εκπομπή δεν υπάρχει. Εγώ απλά είχα χαλαρώσει και τον απολάμβανα να σολάρει. Θα τον ξανακαλέσω σίγουρα. Και θα αναφέρω κι άλλον έναν, γιατί ήταν ο μόνος συγγραφέας που έχω φέρει τον οποίο δεν γνώριζα από πριν. Έχω αναφέρει ότι η εκπομπή γίνεται σπίτι μου, οπότε δύσκολο να βάλω μέσα άτομα που δεν γνωρίζω. Αφού βέβαια ρώτησα και έμαθα για το τι άτομο είναι, έφερα τον Κωνσταντίνο Μίσσιο. Υπήρξε τρομερό δέσιμο κατευθείαν (τον γνώρισα στην πόρτα του σπιτιού μου, δεν τον είχα ξαναδεί) και η εκπομπή κατέληξε να φτάσει τις 3,5 ώρες σχεδόν! Και ο Βασίλης Ζήκος είναι ένας άνθρωπος που γνώρισα 3-4 μέρες πριν από την εκπομπή και δεν τον ήξερα. Ο Βασίλης είναι σχεδιαστής κόμικς. Είχα πει ότι θα κάνω άνοιγμα και σε αυτόν τον χώρο και έγινε μαζί του. Πεθάναμε στο γέλιο και η εκπομπή ξεπέρασε ακόμα και του Μίσσιου. Σχεδόν 4 ώρες. Οκ, έναν μου ζήτησες, τρεις ανέφερα και σταματάω γιατί θα τους πω όλους.

8. Πρόσφατα μίλησες ανοιχτά, πράγμα σπάνιο στον μικρό και κλειστό ελληνικό χώρο του Φανταστικού, κατά του Goodreads. Θεωρείς πως κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στην πληροφόρηση ενός αναγνώστη;

Δεν θεωρώ ότι μίλησα κατά του Goodreads. Μίλησα κατά τη νοοτροπία μερικών να το χρησιμοποιούν για δημόσιες σχέσεις. Συγγραφείς να
αποθεώνουν άλλους συγγραφείς, μόνο και μόνο για να πάρουν κι αυτοί το πεντάστερο πίσω. Αναγνώστες να μαλλιοτραβιούνται αν τολμήσεις και πεις κάτι κακό για αγαπημένο τους συγγραφέα και να σε κράζουν. (Αυτό το απολαμβάνω και σε κάποιες ομάδες στο Facebook). Συγγραφείς να βάζουν φίλους και γνωστούς να κάνουν λογαριασμό για να τους βάλουν πεντάστερο. Συγγραφείς που κάνουν δεύτερο λογαριασμό για να βάλουν πεντάστερο στο βιβλίο τους. Άλλοι βέβαια το κάνουν και χωρίς ψεύτικο λογαριασμό αυτό. Πέντε αστέρια στο δικό τους βιβλίο. Μάλιστα… Το Goodreads μου αρέσει, το χρησιμοποιώ, αν και, όπως κατάλαβες, δεν το παίρνω πολύ στα σοβαρά. Όπως και το Facebook εδώ και χρόνια, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία. Αν μάθεις να διαβάζεις «πίσω από τις λέξεις» των κριτικών στο Goodreads, καταλαβαίνεις πολλά πράγματα. Επίσης οι δημόσιες σχέσεις μού είναι αδιάφορες, οπότε αυτό ίσως βοήθησε στο να τα γράψω αυτά. Όπως και κάποια ακόμα που έχω καυτηριάσει στην ομάδα κατά καιρούς. Τώρα στο αν κάνει καλό ή κακό… Κάνει και καλό και κακό. Αν ξέρεις να το χρησιμοποιείς και αν καταλαβαίνεις πραγματικά τι κρύβεται πίσω από κάθε κριτική (εάν κρύβεται), τότε κάνει καλό. Αν δεν ξέρεις, την πάτησες. Θα ξοδέψεις πολλά λεφτά σε πεντάστερα βιβλία τα οποία ανήκουν στις κατηγορίες που προανέφερα και κανένας δεν θα στα δώσει πίσω.

9. Παραμένοντας στο ίδιο θέμα, πιστεύεις πως υπάρχουν συγκεκριμένες κλίκες συγγραφέων που αλληλοϋποστηρίζονται ή ότι υπάρχει μια άτυπη, τάση ενίσχυσης και προώθησης της ελληνικής σκηνής ανεξαρτήτως του επιπέδου ενός βιβλίου;

Νομίζω πως με την προηγούμενη απάντηση που έδωσα, απάντησα εν μέρει και σε αυτή. Σίγουρα υπάρχουν κάποιες κλίκες. Θέλω να πιστεύω ότι δεν είναι πολλές. Αλλά εγώ είμαι και λίγο ρομαντικός κι ας μη μου φαίνεται.[Γέλια]

Να πω βέβαια, μην μπερδεύουν πολλοί το «παρέες» με το «κλίκες». Διαφορετικά πράγματα. Δεν απαγορεύεται να είναι φίλοι μεταξύ τους οι συγγραφείς. Απλά κάποιος κακοπροαίρετος μπορεί να το ονομάσει κλίκα. Μην τα ισοπεδώσουμε όλα. Άτυπη στάση ενίσχυσης και προώθησης, ανεξαρτήτως επιπέδου του βιβλίου, σίγουρα υπάρχει. Έχω κοντέψει να βγάλω τα μάτια μου με τα ίδια μου τα χέρια με κάποια πράγματα που βλέπω. Αλλά θέλω να πω ότι αυτό γίνεται παγκοσμίως. Απλά εδώ είναι «εκτεθειμένοι» οι συγγραφείς, εδώ μαθαίνουν πράγματα πιο εύκολα οι αναγνώστες και γι’ αυτό υπάρχει η κλασική βλακεία που λένε πολλοί «μόνο στην Ελλάδα γίνονται αυτά». Όχι, δεν γίνονται μόνο στην Ελλάδα. Απλά αυτά ζούμε και αυτά βλέπουμε. Έξω γίνονται και χειρότερα πιστεύω.

10. Έχεις κάποιο άλλο ευφάνταστο project στα σκαριά που θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας;

Έχω ένα project η αλήθεια είναι, το οποίο είναι ένα όνειρο που έχω εδώ και 4-5 χρόνια. Κάτι που θέλω πάρα πολύ να κάνω. Έχει αρχίσει και
υλοποιείται, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να πω περισσότερα. Η αλήθεια είναι ότι θέλω να αρχίσω να το φωνάζω παντού, αλλά προσέχω για να έχω. Αν όλα πάνε καλά, είτε μέσα στο καλοκαίρι είτε προς τον Σεπτέμβριο, θα τα μάθετε όλα. Υπάρχει μία περίπτωση και για νωρίτερα, αλλά θα δούμε. Δεν θέλω να το πιέσω. Αν προλάβουμε, προλάβαμε.